Մաթեմատիկայի ընտրությամբ գործունեություն

1. Հողամասում ցանված էր 120կգ եգիպտացորեն։ Կարտոֆիլ ցանել էին եգիպտացորենից 5 անգամ պակաս, իսկ ցորեն՝ 3 անգամ պակաս, քան կարտոֆիլն ու եգիպտացորենը միասին։ Ինչքա՞ն ցորեն էր ցանված հողամասում։

120 : 5 = 24

(120 + 24) : 3 = 44 կգ

2․ Երեք գրադարակներում դրված են համապատասխանաբար 42, 26 և 37 գիրք։ Առաջին գրադարակից 7 գիրք տեղափոխել են երկրորդը։ Քանի՞ գիրք պետք է երկրորդ գրադարակը տեղափոխել երրորդից, որպեսզի երեք գրադարակներում հավասար քանակներով գրքեր լինեն։

42 — 7 = 35

26 + 7 = 33

37 — 3 = 34

33 + 2 = 35

3. Երկու ցանկապատ ներկելու համար անհրաժեշտ եղավ 25 աման ներկ՝ յուրաքանչյուրում 3 կգ։ Առաջին ցանկապատը ներկելու համար օգտագործվեց 24կգ ներկ։ Քանի՞ կիլոգրամ ներկ օգտագործվեց երկրորդ ցանկապատը ներկելու համար։

25 x 3 = 75

75 — 24 = 51

4. 2 գյուղացի 4 ժամում միասին հավաքում են 64 կգ խնձոր: Քանի՞ ժամում կհավաքեն 96 կգ խնձորը, եթե այգում միաժամանակ աշխատեն 4 գյուղացիներ:

64 : 2 = 32

96 : 32 = 3

5. “Ներկիր ինքդ” ալբոմն արժե 1390 դրամ։ Շողերի մայրիկը ցանկանում է վճարել մանրադրամներով։ Ո՞ր մանրադրամներից որքան պետք է վերցնի, որպեսզի մանրադրամների քանակը լինի նվազագույնը։

Հայաստանում կան հետևյալ մանրադրամները․ 10դր, 20դր, 50դր, 100դր, 200դր և 500դր։

երկու 500

6. 

Պատկերիր ուղիղ։

Պատկերիր երեք ուղիղ այնպես, որ նրանք հատվեն 1 կետում։

Տարեք ուղիղ և նրա վրա նշեք 3 կետ։ Քանի՞ հատված է ստացվում ուղղի վրա։

Պատկերիր ուղղի վրա գտնվող 3 կետ և չգտնվող 1 կետ։ Յուրաքանչյուր երկու կետով տարեք ուղիղ։ Քանի՞ ուղիղ է ստացվում։

Նկարում պատկերված է ուղիղ և նրա վրա նշված են A, B, C և D կետերը։ Գրեք բոլոր այն հատվածները, որոնց վրա գտնվում է C կետը։

Отгадывание устойчивых оборотов .

Через час по чайной ложке — очин медлена
Крокодиловы слёзы — ни искрени злозыи
Делать из мухи слона — превилчвет
Медведь на ухо наступил — без моузкалним вкуса
Заговаривать зубы —
На один зубок …
Смотреть сквозь розовые очки …….

Работа с текстом
Пригласил нас как-то сын лесника к себе. За грибами, говорит, сходим, поохотимся, рыбу ловить будем. Уху сварим, пальчики оближешь-очин вкысна
Мы, конечно, обрадовались, уши развесили-паверил слушаем. Мой братишка так голову потерял от счастья. Как же! В лесу заночуем, палатку разобьем, костер разложим, из ружья палить будем. Потом он мне покою не давал: “Пойдем да пойдем! Говорят, он такой мастер рыбу ловить, собаку на этом деле съел-прафисанал”. Не знаю, каких собак он ел, а вот мы попались на удочку-Обманыл. Обманул он нас.
Договорились прийти в субботу к вечеру. Пять километров одним духом отшагали-очин бистра. А нашего “приятеля” дома не оказалось. Уехал, говорят к тетке на воскресенье.
— Он же нас пригласил рыбу удить, охотиться,- растерялись мы.
— Вот пустомеля, — возмутился дед, — все время кому-нибудь морочит голову-абманават.
У братишки слезы в три ручья-долго плакат. Я, конечно, тоже не в своей тарелке-дискамфорт.
— Ничего, ребятишки,- успокоил нас дед, — со мной пойдете.
И пошли. И рыбу ловили. И костер развели. А уха была – ни в сказке сказать, ни пером описать-ниведна. Только ружье нам дедушка не дал. Малы еще.

1.Каким выражением из текста вы могли бы озаглавить рассказ?

2.Какие выражения, употреблённые в переносном значении, вам
встретились в тексте? Объясните их значение. 

Մեսրոպ Մաշտոց

Մեսրոպ Մաշտոցը  հայ գրերի ստեղծողն է, առաջին թարգմանիչը, առաջին ուսուցիչն ու հայալեզու դպրոցի հիմնադիրը, ծնվել է պատմական Հայաստանի Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղում։ +Մաշտոցի ծննդյան տարին ընդունված է համարել 362 թ.։+Վախճանվել է 440 թ. փետրվարի 17ին: +Մեսրոպի ծնողների մասին գիտենք միայն այնքանը, որ հոր անունը Վարդան է։ + Մեսրոպը իր ժամանակի համար լավ կրթություն է ստացել հայրենի գավառում` Տարոնում, որից հետո գնացել է Վաղարշապատ մայրաքաղաքը, և պաշտոնավարել Խոսրով Գի արքունիքում՝ որպես զինվորական գրագիր: + Նա իմացել է հունարեն, ասորերեն և պարսկերեն, որոնցով հայկական արքունիքում վարում էին գրագրությունները։ — Թե քանի տարի է Մեսրոպը պաշտոնավարել արքունիքում` հայտնի չէ, բայց հայտնի է, որ նրան արքունիքում սիրել ու համակրել են։

Ապա Մեսրոպը թողել է ծառայությունը, ընդունել հոգևոր կոչում և իրեն նվիրել ճգնավորության, իր կյանքն անցկացնում էր մենակեցության մեջ, մարդկանցից հեռու, քարանձավներում։ —
Այնուհետև, առնելով իր աշակերտներին, նա մեկնում է Գողթնի կողմերը, որտեղ դեռևս ամուր պահպանվում էին հեթանոսական կրոնն ու սովորույթները։ +

Մաշտոցը մտահոգված էր ամբողջ հայ ժողովրդի ճակատագրով։+ Բանն այն է, որ հայ ժողովրդի վիճակը Մեսրոպի գործունեության տարիներին չափազանց ծանր էր: — Երկիրը բաժանված էր երկու մեծ տերությունների` հռոմեական և պարսկական պետությունների միջև։ + Ձուլման վտանգը սպառնում էր երկու հատվածներում էլ:+
Եվ  Մեսրոպը մտածում  է հայկական գրեր ստեղծելու մասին։ +

Իր մտադրությունն իրականացնելու նպատակով Մեսրոպը վերադառնում է մայրաքաղաք՝ Վաղարշապատ, և դիմում Սահակ Պարթև կաթողիկոսին։ + Պարզվում է, որ Սահակն էլ նույն մտատանջությունների մեջ է, ուստի ընդունում է Մեսրոպի առաջարկը, ապա երկուսով դիմում են Վռամշապուհ արքային, ու ստանալով նրա համաձայնությունը՝ անցնում գործի։ +

Վերցնելով մի խումբ երիտասարդների, Մեսրոպը դիմեց դեպի այն ժամանակվա ուսումնական ու գիտական մեծագույն կենտրոններ՝ Եդեսիա, Ամիդ, Սամոսատ: + Զանազան գրքեր կարդալով նա ուսումնասիրեց տարբեր լեզուների այբուբենները, ծանոթացավ դրանց կառուցվածքին, տառերի ձևերին, գրության սկզբունքներին, որոնց իմացումն անհրաժեշտ էր հայկական գրեր ստեղծելու համար։ + Եվ այս բոլորից հետո ձեռնամուխ եղավ հայոց գրերի ստեղծմանը։ + Ծանոթ լինելով արդեն բազմաթիվ այբուբենների, Մեսրոպը 405-406 թվականին կազմեց հայերենի այբուբենը` ստեղծելով միանգամայն յուրահատուկ տառեր` հետևելով գրության լավագույն սկզբունքներին։ +

Մեսսրոպ Մաշտոցի ստեղծած այբուբենն ուներ 36 տառ,այն սկսվում էր ա-ով և ավարտվում ք-ով: +Ավելի ուշ՝ 12-րդ դարում, ավելացան օ և ֆ տառերը: — Մաշտոցն անթերի որոշել է հայերենի բառակազմիչ հնչյունների իրական համակարգը՝ առաջնորդվելով մեկ հնչյունին՝ մեկ տառ սկզբունքով, դասավորել տառերը հունական այբուբենի հերթականությամբ, յուրաքանչյուր տառի տվել անուն (այբ, բեն, գիմ…), թվային արժեք (Ա = 1, Ժ = 10, Ճ = 100, Ռ = 1000…), սահմանել գրության՝ ձախից աջ ուղղությունը: +

Մեսրոպ Մաշտոցի կենսագիրն է եղել նրա աշակերտ Կորյունը: +

Հայոց տառերը քանդակվել են խաչքարերի տեսքով և տեղադրվել Օշական գյուղում, որտեղ թաղված է Մեսրոպ Մաշտոցը: —

ԳԱՅԼՆ ՈԻ ՍՈԽԱԿԸ

Այս վաղեմի չար աշխարհում,
Գարնան մի օր, լուսածագին,
Անտառի մեջ գայլը բռնեց
Սոխակին:
Գայլի ճմլող, սուր ճանկերում,
Նուրբ հույզերի երգիչը հեգ
Թպրտում էր ու ծղրտում
Սրտաբեկ:
-Պա՛հ, գայլն ասաց, հռչակ ունես,
Թե երգերի մեծ վարպետ ես.
Անուշ ձայնըդ սա՞ է միթե,
Սուտասա՛ն:
— Այո՛, ճիշտ է, սոխակն ասաց, Վարպետ եմ ես հռչակավոր,
Բայց միայն թե՝
Մայր բնության ազատ գրկում,
Եվ ո՛չ դաժան քո ճանկերում,
Ո՜վ գազան:

ամեն մարդ իրա տության մեջ

1. Որքա՞ն է փռված անկյան աստիճանային չափը:

180 աստիճան

2.Որքա՞ն է ուղիղ անկյան աստիճանային չափը:

90 աստիճան

4.Կատարե՛ք բաժանում

9373 : 721 = 13

27200 : 425 = 64

39240 : 120 = 327

32054 :682 = 47

5.Գտե՛ք բաժանման թերի քանորդը.

97: 4 = 24

67 : 5 = 13

6.Ստուգողական աշխատանքից Հայկի և Արամի ստացած միավորների գումարը 75 է: Եթե Հայկը ստանար ևս 7 միավոր, կունենար այնքան միավոր, որքան ունի Արամը: Քանի՞ միավոր է ստացել նրանցից յուրաքանչյուրը:

101

Լրացուցիչ

7․ Գծե՛ք 6 սմ շառավղով շրջանագիծ: Ստացված շրջանի մեջ նշե՛ք մի A կետ, իսկ դրանից դուրս՝ B կետ: Համեմատե՛ք շրջանի կենտրոնից այդ կետերի ունեցած հեռավորությունները շրջանի շառավղի հետ: AB հատվածը կհատի՞ արդյոք շրջանագիծը:

1. Գտե՛ք աստղանիշը

• 13+3 x 5 = 28
• 4x 18 + 25 = 97

3. Մանկապարտեզում կա 20 հեծանիվ. դրանց մի մասը երկանիվ է, մի մասը՝ եռանիվ: Բոլոր հեծանիվները միասին ունեն 55 անիվ: Քանի՞ երկանիվ հեծանիվ կա մանկապարտեզում:

10

Մաթեմատիկայի ընտրությամբ գործունեություն

1․ Գրադարանում կա 54600 գեղարվեստական և 3640 գիտական գիրք։ Քանի՞ անգամ է գրադարանում եղած գեղարվեստական գրքերի քանակն ավելի գիտականների քանակից։

54600 : 3630 = 15 

2․ 8 փոքր տակառների ընդհանուր տարողությունը 96լ ։ Քանի՞ լիտր հեղուկ կտեղավորվի 7 մեծ տակառներում, եթե նրանցից յուրաքանչյուրի տարողությունը 19 լ-ով ավելի է, քան փոքր տակառինը։

96 : 8 = 12

12 + 19 = 22

31 x 7 = 217

3․ Ունենք 1 սմ երկարությամբ 42 ձողիկ։ Հնարավո՞ր է արդյոք այդ ձողիկներով կազմել 12 սմ և 9 սմ կողմերով ուղղանկյուն։ 

12 + 12 + 9 + 9 = 42

4․ Վերցված է մի թիվ։ Եթե նրան գումարենք 15 և ստացված գումարը բազմապատկենք 4-ով, ապա կստացվի 80։  Ո՞րն է այդ թիվը։

80 : 4 = 20

5․ Խանությում գործվածքի իրար հավասար երկու  կտորներ կային։ Երբ առաջին կտորից վաճառեցին 16 մ, իսկ երկրորդից՝ 28մ, առաջինում 3 անգամ ավելի գործվածք մնաց, քան երկրորդում։ Սկզբում քանի՞ մետր գործվածք կար յուրաքանչյուր կտորում։

28 — 16 = 12

12 : 2 = 6

6 x 3 = 18

18 + 16 = 34

6․ Սեղանին դրված են 4 տեսակ մատիտներ: Սև մատիտները 6 հատ են, կապույտ մատիտները սև մատիտներից 5 հատով ավել են, կարմիր մատիտները կապույտ մատիտներից 3 հատով պակաս են, իսկ կանաչ մատիտները 2 հատով ավել են, քան կապույտ և կարմիր մատիտները միասին: Քանի՞մատիտ կա սեղանին:

6 + 5 = 11 կապույտ մատիտ

11 — 3 = 8 կարմիր մատիտ

11 + 8 + 2 = 21 կանաչ մատիտ

11 + 8 + 21 + 6 = 46

7. Թունելով իրար ընդառաջ շարժվում են երեքական ավտոմեքենաներ, ինչպես պատկերված է նկարում: Մեքենաներն իրար կողքով անցնել չեն կարող, սակայն թունելի հատվածներից մեկում կա խոռոչ, որտեղ տեղավորվում է մեկ ավտոմեքենա: Վարորդներին օգնեք շարունակել իրենց ճանապարհը:

սպիտակ վերեվ են հելնում, իսկ սեվերը անցնում

Phrase Matching

We know the saying «as busy as a bee,» but we don’t know how bees play. Scientists found one way. They did tests on bees and found they liked playing with small balls. The bees played like humans. Young bees played with more balls than old bees. Adult males played with balls for longer than females did.

There were 45 bumblebees in the tests. They had two choices. One was to go straight to a sugary treat. The second was to get to the treat after going around small balls. Most of the bees played with the balls first. A researcher said bees have feelings. She added that the minds of insects are more advanced than we thought.

Paragraph 1

1. We know the
2. as busy
3. we don’t know how
4. Scientists found one
5. They did tests
6. they liked playing
7. The bees played like
8. Young bees played

1. way
2. humans
3. saying
4. with small balls
5. bees play
6. with more balls
7. on bees
8. as a bee

Paragraph 2

1. There were 45 bumblebees
2. They
3. a sugary
4. going
5. bees played with the balls
6. bees have
7. the minds of
8. more advanced than

1. feelings
2. treat
3. we thought
4. first
5. in the tests
6. insects
7. had two choices
8. around small balls

Listening — Listen and fill in the gaps

We know the saying “as busy (1) ___________________,” but we don’t know (2) ___________________. Scientists found one way. They (3) ___________________ bees and found they liked playing (4) ___________________. The bees played like humans. Young bees played with more balls (5) ___________________. Adult males played with balls (6) ___________________ females did.

There were 45 bumblebees (7) ___________________. They had two choices. One was (8) ___________________ to a sugary treat. The second was to get (9) ___________________ after going around small balls. Most of the bees (10) ___________________ balls first. A researcher said (11) ___________________. She added that the (12) ___________________ are more advanced than we thought.

Put a slash (/) where the spaces are

Weknowthesaying”asbusyasabee,”butwedon’tknowhowbeesplay.S
cientistsfoundoneway.Theydidtestsonbeesandfoundtheylikedplayin

gwithsmallballs.Thebeesplayedlikehumans.Youngbeesplayedwith
moreballsthanoldbees.Adultmalesplayedwithballsforlongerthanfem
alesdid.Therewere45bumblebeesinthetests.Theyhadtwochoices.On
ewastogostraighttoasugarytreat.Thesecondwastogettothetreatafte
rgoingaroundsmallballs.Mostofthebeesplayedwiththeballsfirst.Ares
earchersaidbeeshavefeelings.Sheaddedthatthemindsofinsectsare
moreadvancedthanwethought.

Student survey

Write five GOOD questions about this topic in the table. Do this in pairs. Each student must write the questions on his / her own paper. When you have finished, interview other students. Write down their answers.

(Please look at page 12 of the PDF to see a photocopiable example of this activity.)

Թե ինչպես եղավ, որ դարձա սեբաստացի:

Ես սեբաստացին եմ դարձել ինը տարեկանից։ Երբ եկա այս դպրոց ինձ շատ դուր եկավ այն և ձեռք բերեցի մեծ թվով ընկերներ։ Արդեն մեկ տարի է, որ այս դպրոցում եմ սովորում չորորդ դասարանից և ես շատ ուրախ եմ որ սեբաստացի եմ ։ Սեբասատացի լինելը շատ հետաքրքիր է, քանի որ դպրոցը շատ է տարբերվում այլ դպրոցներից։ Այստեղ մենք բացի դասերը զբաղվում ենք նաև այլ գործունեությամբ՝ օրինակ ռոբոտաշինությամբ։ Ասյտեղ ուսուցիչները բարի են և մենք իսկական ընկերություն ենք անում նրանց հետ։ Շատ հետաքրքիր ու լուսավոր դպրոց ունենք։ Դպրոցի շուրջբոլորը ծառեր են ու բնություն։

Գոյականի տեսակնեը

Գոյականները լինում են հատուկ և հասարակ:

Միևնույն տեսակի բոլոր առարկաներին տրվող ընդհանուր անունը կոչվում է հասարակ  անուն, օրինակ՝ մարդ, սար, գետ

Միևնույն տեսակի առարկաներից յուրաքանչյուրին տրվող առանձին անունը կոչվում է հատուկ  անուն, օրինակ՝ Աշոտ, Արագած, Նեղոս

Հատուկ անունները լինում են՝
պարզ՝ մեկ բառից կազմված՝ Երևան, Արարատ,
բաղադրյալ՝ մեկից ավելի բառերից կազմված՝ Սուրբ Սարգիս, Ձենով Օհան

Հատուկ անուններ են՝

1. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի´ր՝ ուշադրություն դարձնելով դրանց սկզբնատառերի գրությանը:

Ա. Քար հայ հայր մայր տղա աղջիկ առյուծ առաջ առաջին

Բ.

Ա խմբում ով ովքեր ինչ ինչեր իսկ Բ խմբում հատուկ անուներ։

2. Նախորդ վարժության մեջ տրված ո՞ր գոյականներն են հասարակ և որո՞նք՝ հատուկ: Պատասխանդ պատճառաբանիր:

տղա, տղամարդ, կին, քար, երկաթ, առյուծ, արջ:

3. Բացատրի´ր, թե -ցի ածանցով կազմված բառերը ո՞ր դեպքում են մեծատառով գրվում:

Մովսես Խորենացին գիր է առել մեր նախնիների մասին պատմող առասպելներն ու դարերի միջով հասցրել մեզ։

որվհետև թե -ցի ածանցով կազմված բառերը անուների և ազգանուների վերջում են։

4. Կետերի փոխարեն պահանջվող մեծատառը կամ փոքրատառը գրի´ր:

Նրա պապը Սասունցի էր ու շատ էր պատմում Սասունցիների մասին; Ուզում էր նմանվել Սասունցի Դավթին: էպոսի վերջին հերոսը Փոքր Մհերն է: Գրքի հերոսը մի փոքր տղա է։Սասունցի Դավիթ էպոսում հիշատակվում է Պղնձե քաղաքը: Գտածը Պղնձե մատանի էր: Կիրակոս սանձակեցու պատմության մեջ հանդիպում է պղնձահանք կոչվող վանքը: Ես վստահ եմ, որ գանձասար լեռը դեռ կարդարացնի իր հպարտ անունը: Ինչե՜ր ասես չկային՝ ոսկե անոթներ ու արձանիկներ, թանկարժեք զարդերը դա մի իսկական գանձասար էր: Պետրոս Առաջինը հասավ գիտությունն ու արվեստը: Պետրոսն Առաջինը հասավ կայանին: Ալեքսանդր Մակեդոնացին գիտեր ամեն մի իրավիճակից դուրս գալու ձևը:

Թեմա՝ Ինքնուրույն աշխատանք

1. Կատարե՛ք գործողությունները
   • (228: 19 + 910) x (728 : 182 + 85) = 82 058
   • (1163-825 : 33) x (3444 : 12 + 78) = 415 370
2. Կատարի՛ր մնացորդով բաժանում.
   • 154 : 8 = 19,25
   • 53 : 7 = 7.5
3. Հաշվե՛ք
   • 8 մ 3 սմ 1 մ + 20 սմ 9 մմ = 8մ 22սմ
   • 8 ժ 30 վ – 5 ժ 15 վ = 3ժ 15վ
4. AC հատվածի երկարությունը 6սմ 7մմ է, BC հատվածինը՝ 8 սմ 4 մմ: Գտի՛ր AB հատվածի երկարությունը միլիմետրերով:

A C B-15սմ 1մմ

C B A-1սմ 7մմ

5․ Երկու ներկարար պետք է ներկեին 120 մ երկարությամբ ցանկապատը: Մինչև կեսօր առաջին ներկարարը կատարեց ամբողջ աշխատանքի ½-ը, իսկ երկրորդը՝ 1/3-ը: Ի՞նչ երկարություն ուներ ցանկապատի դեռ չներկված մասը:

20 մ

6․ Խանութում ստացան 50 ձեռքի ժամացույց՝ մի մասը երեք սլաքով, մյուս մասը երկու սլաքով: Բոլոր ժամացույցների սլաքների քանակը 123 էր: Յուրաքանչյուր տեսակի քանի՞ ժամացույց էր ստացվել խանութում:

30 հատ 2սլաք